محمد صادق دهنادی، پژوهشگر علوم رسانه و صدا و سیما در گفتوگو با خبرگزاری «حوزه درباره ولنگاری فرهنگی در عرصه هنر گفت: منظور از ولنگاری فرهنگی در شکل عادی و ساده آن این است که بر محصولاتی که در حوزه هنر تولید میشود، هیچگونه نظارتی انجام نشود.
وی گفت: محصولات هنری فقط در سینما و تلویزیون منحصر نمی شود، بلکه بخشهایی چون نقاشی یا موسیقی نیز به راحتی در دام ولنگاری فرهنگی گرفتار می آیند.
این کارشناس هنر و رسانه افزود: معنای حداقلی به حوزه فرهنگ و هنر این است، که همه این جوانب را در کار ببینیم. اما به عقیده من، معنای اصلی ولنگاری فرهنگی زمانی است که نتوانیم معنا و اهداف اصلی انقلاب اسلامی را در کارها به ثمر رسانیم.
دهناوی یادآور شد: مواقعی که ما یک بودجه دولتی را در حوزه کارهای خنثی سرمایه گذاری میکنیم به نوعی در دام ولنگاری فرهنگی گرفتار آمدهایم؛ اتفاقی که متاسفانه در بسیاری از نهادهای دولتی به آن مبتلا هستند. در این میان برخی نهادهای مذهبی نیز از این آسیب در امان نیستند و سرمایه گذاریهای خود را صرف جاهایی میکنند که به واقع از آن می توان به عنوان ولنگاری فرهنگی نام برد.
مدیر عامل فرهنگسرای معرفت برای رهایی از این معضل پیشنهاد کرد: به نظر من، اگر بتوانیم در حوزه فرهنگ وحدت خوبی به وجود آوریم، در حقیقت توانستهایم گام بلندی در مقابله با ولنگاری فرهنگی برداریم. این اتفاق اگر به درستی رخ دهد دیگر از کوچکترین بخشها گرفته تا بزرگترین آن به سویی حرکت خواهند کرد که در آن آرمانهای انقلاب اسلامی مد نظر باشد.
* نقش شورای عالی انقلاب فرهنگی
دهنادی درباره نقش شورای عالی انقلاب فرهنگی در مقابله با ولنگاری فرهنگی توضیح داد: هرچند شورای عالی فرهنگی بیشتر مشغول فعالیت در دانشگاهها است، برای همین فرصت نمیکند تا رصدی در حوزه فرهنگ داشته باشد. به لحاظ نبود نظارت، شاهدیم که تمامی بخشهای فرهنگی، یا در حال موازی کاری هستند یا اینکه سوژهها صرف موضوعاتی میشود که هیچ دست آورد چشمگیری برای فرهنگ و هنر ما در پی نخواهد داشت.
* عرصه هنر آسیب پذیرفته شده است
این پژوهشگر علوم رسانه در پاسخ به این سوال که وجه ظاهری فعالان در عرصه هنر میتواند در بحث ولنگاری فرهنگی تعیین نقش کند؟ گفت: در حوزه هنرمندی به شدت آسیب پذیر شدهایم، هنوز این باور را پیدا نکردهایم هنرمندان همانند الگو در جامعه عمل میکنند، برای همین هنرمندان به ویژه بازیگران به این بهانه که پوشش آنها مطلبی شخصی است، هر گونه که میخواهند در جامعه ظاهر میشوند.
* بدحجابی قانون شکنی است
وی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: نکته دیگر اینکه حجاب در کشور ما به لحاظ قانونی و شرعی واجب است، برای همین دیگر این توجیح که من آنگونه که دلم میخواهد ظاهر می شوم صحیح نیست و خلاف قانون و شرع است، پس توصیه میکنم، هیچ هنرمندی از این قبیل بهانهها نیاورد، چون در حقیقت خود را در مقابل قوانین این مرز و بوم قرار داده است.
* ولنگاری در عرصه موسیقی
دهنادی در بخش دیگری از سخنان خود درباره ولنگاری فرهنگی در عرصه موسیقی نیز گفت: متاسفانه این روزها عرصه موسیقی یکی از مکانهای جدی برای ولنگاری فرهنگی شده است. دلیل این اتفاق شایع شدن ترانههایی است که به هیچ وجه اشعار آن ربطی به فرهنگی غنی ادبی ما ندارد و در پایینترین شکل ممکن بیان میشود. در کنار این سطحی نگری باید به موضوعی دیگر هم توجه کنیم، آنهم اینکه در عرصه موسیقی، آهنگها هویت شرقی و ایرانی ندارند و کاملا برخواسته از سازهای غربی هستند.
* ولنگاری نمایشی
وی یادآور شد: اشاره دیگر من به حوزه نمایش مربوط میشود. در این عرصه شاید خطر ولنگاری فرهنگی کمتر از دیگر بخشها باشد، چون محصول فرهنگی مستقیم در اختیار مردم قرار میگیرد. برای همین عوامل در معرض دید قرار دارند و کسی به آسانی نمیتواند هر کاری که خواست انجام دهد، اما به هر حال مناسبات و پوششی که در این بخش از هنر وجود دارد، می تواند در معرض تهدید ولنگاری فرهنگی باشد، اتفاقی که متاسفانه چندین بار رخ داده و اعتراض مردم را در پی داشته است.
* حساسیت های هنر مذهبی
دهنادی در بخش پایانی سخنان خود درباره فعالیت مذهبی در عالم هنر و حساسیت های پیرامون آن گفت: نکته بسیاری مهمی را باید در این بحث به آن بپردازم، آنهم اینکه برخی مواقع کارهایی که ممکن است ظاهری مذهبی داشته باشند میتوانند نمودی از ولنگاری فرهنگی باشند، برای مثال در محصولاتی که ممکن است به اسم ائمه یا موضوعات دینی عرضه شود به هیچ وجه اصول و شرایط لازم لحاظ نشود. برای همین نه تنها تاثیرات لازم را در پی نخواهد داشت، بلکه به نوعی بازخوردهای بسیاری خطرناکی را به وجود خواهد آورد، چون ممکن است ذهن تماشاگر را منحرف کند.